Schizoaffectieve stoornis

Een schizoaffectieve stoornis is een psychische aandoening waarbij je last hebt van een stemmingsstoornis, zoals een depressie of een manie. Daarnaast hebben mensen met een schizoaffectieve stoornis ook last van psychotische symptomen. Dit betekent dat een schizoaffectieve stoornis als het ware tussen een bipolaire stoornis en schizofrenie in staat.

Verschillen schizoaffectieve stoornis, bipolaire stoornis en schizofrenie

Een bipolaire stoornis kenmerkt zich door manische en depressieve perioden die elkaar afwisselen. Hierbij kunnen soms psychoses voorkomen. Er is pas sprake van een schizoaffectieve stoornis als je naast psychoses ook last hebt van andere symptomen die kenmerkend zijn voor schizofrenie.

Een belangrijk kenmerk van schizofrenie is het verliezen van het contact met de werkelijkheid, bijvoorbeeld door psychoses, wanen of hallucinaties. Een ander kenmerk van schizofrenie is een verminderde motivatie en afvlakking van emoties. Wanneer iemand naast symptomen van schizofrenie ook last heeft van manie of depressie is er sprake van een schizoaffectieve stoornis.

De oorzaak van een schizoaffectieve stoornis is niet geheel bekend. Wel spelen erfelijke factoren waarschijnlijk een rol. Dit is namelijk ook zo bij schizofrenie en stemmingsstoornissen. Als iemand in de familie last heeft van schizofrenie of een stemmingsstoornis, is de kans groter dat je hier zelf ook last van krijgt. Een schizoaffectieve stoornis komt ook vaker voor bij mensen die familieleden hebben met een verwante stoornis. 

De symptomen die iemand met een schizoaffectieve stoornis ervaart verschillen per persoon. Niet iedereen heeft last van een manie en niet iedereen heeft last van een depressie. Wel heeft iemand met een schizoaffectieve stoornis last van één van beide stemmingsstoornissen.

Symptomen van een depressie

Mensen die naast de schizofrene symptomen van een schizoaffectieve stoornis last hebben van een depressie kunnen de volgende symptomen ervaren:

• Slaapproblemen; veel slapen of juist weinig.
• Eetproblemen; weinig eten of juist veel.
• Somberheid en futloosheid.
• Geen plezier meer beleven, ook niet aan dingen waar je voorheen wel van genoot.
• Gebrek aan initiatief.
• Verminderde prestaties op werk of school.
• Denken aan de dood of aan zelfmoord.
• Sneller geïrriteerd raken.
• Huilbuien.
• Minder zin hebben in seks.
• Bij mannen: erectiestoornissen.
• Een negatief zelfbeeld.
• Trager denken, bewegen en reageren.
• Concentratieproblemen.
• Besluiteloosheid.

Symptomen van een manie

Wanneer je naast de schizofrene symptomen van een schizoaffectieve stoornis last hebt van een manie, kun je last hebben van de volgende symptomen:

• Oppervlakkig denken.
• Meer zin hebben in seks.
• Buitensporige vrolijkheid.
• Snel boos, geïrriteerd of afgeleid zijn.
• Impulsief en soms onverantwoordelijk gedrag (bijvoorbeeld op zakelijk, financieel of seksueel gebied).
• Wanen.
• Hallucinaties.
• Zelf niet beseffen dat er iets aan de hand is.

Schizofrene symptomen

Tot slot heeft iemand met een schizoaffectieve stoornis meerdere symptomen die voorkomen bij schizofrenie. Mogelijke symptomen zijn:

• Hallucineren; dingen waarnemen die er niet zijn. Dit kan elk van de zintuigen betreffen. Voorbeelden van hallucinaties zijn het horen van stemmen of schimmen zien.
• Wanen; denkbeelden die niet overeenkomen met de werkelijkheid, bijvoorbeeld dat je kunt vliegen of dat iemand je achtervolgt.
• Chaotisch denken.
• Katatonie.
• Zichzelf verwaarlozen.
• Zich afzonderen van andere mensen (sociaal isolement).
• Geheugenproblemen.
• Concentratieproblemen.

Iemand met een schizoaffectieve stoornis heeft zelf vaak niet door dat hij of zij ziek is. Daarom zijn de waarnemingen van vrienden en familieleden vaak belangrijk bij het stellen van de diagnose. Ook de medische voorgeschiedenis is belangrijk. Zo kan de arts andere aandoeningen uitsluiten.