Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Longemfyseem

Goedgekeurt icoonInformatie goedgekeurd door Drs. Z. Bodalal
4.6 uit 5 - 88 beoordelingen
Beoordeling icoon81 mensen vonden deze informatie nuttig

In het kort:

  • Longemfyseem is een vorm van COPD. Longemfyseem is een chronische longziekte.
  • Bij longemfyseem gaan longblaasjes verloren en wordt het oppervlak van de long dat zuurstof op kan nemen kleiner.
  • De meest voorkomende oorzaak van longemfyseem is roken.
  • Symptomen van longemfyseem zijn kortademigheid, piepende ademhaling, hoesten, benauwdheid en vermoeidheid.
  • Behandeling van longemfyseem is niet gericht op genezing maar op het voorkomen van verergering van symptomen.
  • Behandeling bestaat uit het stoppen met roken en het slikken van verschillende medicijnen.

Wat is longemfyseem?

Longemfyseem wordt ook wel emfyseem genoemd. Longemfyseem is een chronische ziekte waarbij longblaasjes verloren gaan. Longemfyseem is een vorm van Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD). De ernst van de ziekte hangt samen met de hoeveelheid beschadigde longblaasjes. In een gevorderd stadium bestaat er een kans op overlijden aan de gevolgen van longemfyseem.

Longemfyseem komt vrijwel even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. Eerste symptomen presenteren zich vaak op de leeftijd vanaf 45 jaar.

Longemfyseem wordt ook wel emfyseem genoemd. Longemfyseem is een chronische ziekte waarbij longblaasjes verloren gaan. Longemfyseem is een vorm van Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD). De ernst van de ziekte hangt samen met de hoeveelheid beschadigde longblaasjes. In een gevorderd stadium bestaat er een kans op overlijden aan de gevolgen van longemfyseem.

Longemfyseem komt vrijwel even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. Eerste symptomen presenteren zich vaak op de leeftijd vanaf 45 jaar.

Oorzaken van longemfyseem

De belangrijkste oorzaak voor het krijgen van longemfyseem is roken, maar er zijn ook andere factoren die een rol kunnen spelen.

Kapotte longblaasjes

Door een ontstekingsreactie in de longen gaan de wanden van longblaasjes kapot. Hierdoor komen kleine longblaasjes met elkaar in verbinding en ontstaan er grote, met lucht gevulde blazen.

Zuurstof en koolstofdioxide uitwisseling in de longen gaat via de wanden van de longblaasjes. Omdat er minder longblaasjes zijn bij longemfyseem, is het oppervlak van de long dat zuurstof op kan nemen kleiner. Op een kleiner oppervlak kan er minder uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide plaatsvinden.

Roken als oorzaak van longemfyseem

Tien tot twintig procent van alle rokers krijgt longemfyseem. Bepaalde bestanddelen van sigarettenrook beschadigen longweefsel en veroorzaken een ontstekingsreactie die de longblaasjes aantasten.

In een gezond lichaam wekt elke ontstekingsreactie een genezingsreactie op, zodat het oorspronkelijke weefsel weer wordt hersteld. Bij rokers die emfyseem ontwikkelen werkt dit mechanisme in de longen niet goed. Longweefsel herstelt niet en gaat verloren.

Overige oorzaken van longemfyseem

Een op de vijf mensen met COPD (waaronder dus longemfyseem) heeft een andere oorzaak van COPD dan roken. Andere risicofactoren kunnen zijn:

  • Chronische bronchitis. Bij chronische bronchitis raken de longblaasjes verzwakt door de chronische ontsteking. Deze aandoening kan zelf ook weer een gevolg zijn van roken.
  • Langdurig werken in een stoffige omgeving, zoals bij mijnwerkers.
  • Een aangeboren zwakte van de longblaasjes.
  • Ouderdom en resulterende slijtage van het longweefsel.

In zeer zeldzame gevallen kan een longemfyseem ook het gevolg zijn van een gezwel in de longen (longkanker).

Alpha-1-antitrypsine deficiëntie

Alpha 1 (Alpha-1-antitrypsine deficiëntie) is een erfelijke aandoening die longemfyseem kan veroorzaken en leverproblemen met zich mee brengt. Bij Alpha 1 deficiëntie is er vanaf de geboorte een tekort aan het eiwit Alpha1 antitrypsine. De functie van dit eiwit is het beschermen van je longen. Zonder dit eiwit kunnen de longen dus gemakkelijker beschadigen.

Er wordt geschat dat er in Nederland tussen de 5000 en 10.000 mensen zijn die een erfelijke aanleg voor Alpha 1 deficiëntie hebben. Onbekend is bij hoeveel mensen ook daadwerkelijk longemfyseem optreedt. Symptomen van deze erfelijke vorm van longemfyseem presenteren zich meestal voor het 45ste levensjaar.

De belangrijkste oorzaak voor het krijgen van longemfyseem is roken, maar er zijn ook andere factoren die een rol kunnen spelen.

Kapotte longblaasjes

Door een ontstekingsreactie in de longen gaan de wanden van longblaasjes kapot. Hierdoor komen kleine longblaasjes met elkaar in verbinding en ontstaan er grote, met lucht gevulde blazen.

Zuurstof en koolstofdioxide uitwisseling in de longen gaat via de wanden van de longblaasjes. Omdat er minder longblaasjes zijn bij longemfyseem, is het oppervlak van de long dat zuurstof op kan nemen kleiner. Op een kleiner oppervlak kan er minder uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide plaatsvinden.

Roken als oorzaak van longemfyseem

Tien tot twintig procent van alle rokers krijgt longemfyseem. Bepaalde bestanddelen van sigarettenrook beschadigen longweefsel en veroorzaken een ontstekingsreactie die de longblaasjes aantasten.

In een gezond lichaam wekt elke ontstekingsreactie een genezingsreactie op, zodat het oorspronkelijke weefsel weer wordt hersteld. Bij rokers die emfyseem ontwikkelen werkt dit mechanisme in de longen niet goed. Longweefsel herstelt niet en gaat verloren.

Overige oorzaken van longemfyseem

Een op de vijf mensen met COPD (waaronder dus longemfyseem) heeft een andere oorzaak van COPD dan roken. Andere risicofactoren kunnen zijn:

  • Chronische bronchitis. Bij chronische bronchitis raken de longblaasjes verzwakt door de chronische ontsteking. Deze aandoening kan zelf ook weer een gevolg zijn van roken.
  • Langdurig werken in een stoffige omgeving, zoals bij mijnwerkers.
  • Een aangeboren zwakte van de longblaasjes.
  • Ouderdom en resulterende slijtage van het longweefsel.

In zeer zeldzame gevallen kan een longemfyseem ook het gevolg zijn van een gezwel in de longen (longkanker).

Alpha-1-antitrypsine deficiëntie

Alpha 1 (Alpha-1-antitrypsine deficiëntie) is een erfelijke aandoening die longemfyseem kan veroorzaken en leverproblemen met zich mee brengt. Bij Alpha 1 deficiëntie is er vanaf de geboorte een tekort aan het eiwit Alpha1 antitrypsine. De functie van dit eiwit is het beschermen van je longen. Zonder dit eiwit kunnen de longen dus gemakkelijker beschadigen.

Er wordt geschat dat er in Nederland tussen de 5000 en 10.000 mensen zijn die een erfelijke aanleg voor Alpha 1 deficiëntie hebben. Onbekend is bij hoeveel mensen ook daadwerkelijk longemfyseem optreedt. Symptomen van deze erfelijke vorm van longemfyseem presenteren zich meestal voor het 45ste levensjaar.

Symptomen van longemfyseem

Het aantal symptomen van longemfyseem verschilt van dag tot dag. Veel patiënten hebben vooral ’s nachts en ’s ochtends klachten. Symptomen van longemfyseem zijn:

Het aantal symptomen van longemfyseem verschilt van dag tot dag. Veel patiënten hebben vooral ’s nachts en ’s ochtends klachten. Symptomen van longemfyseem zijn:

Diagnose van longemfyseem

De symptomen van longemfyseem ontstaan niet plotseling, maar geleidelijk. De huisarts zal een lichamelijk onderzoek doen, waarbij hij luistert naar de longen. Al snel komt de longarts in beeld. Die zal de volgende onderzoeken uitvoeren:

  • Lichamelijk onderzoek. De arts luistert naar de longen.
  • Longfunctieonderzoeken. Dit zijn verschillende tests om te controleren hoe goed de longen en de luchtwegen werken.
  • Beeldvormend onderzoek. De longen worden in beeld gebracht door een röntgenfoto en een CT-scan.
  • Inspanningsonderzoek, ook wel looptest genoemd. Hier wordt tijdens of na inspanning gemeten of er benauwdheid optreedt.

De meest effectieve behandeling van longemfyseem is stoppen met roken. Stoppen met roken voorkomt dat een ontstekingsreactie in de longen uitbreidt. Daardoor gaan minder longblaasjes stuk. 

Als longblaasjes eenmaal kapot zijn, kunnen ze niet meer herstellen. Daarom kan de longfunctie bij longemfyseem niet meer verbeteren. De behandeling van longemfyseem richt zich op behandeling van verschijnselen van de ziekte.

De symptomen van longemfyseem ontstaan niet plotseling, maar geleidelijk. De huisarts zal een lichamelijk onderzoek doen, waarbij hij luistert naar de longen. Al snel komt de longarts in beeld. Die zal de volgende onderzoeken uitvoeren:

  • Lichamelijk onderzoek. De arts luistert naar de longen.
  • Longfunctieonderzoeken. Dit zijn verschillende tests om te controleren hoe goed de longen en de luchtwegen werken.
  • Beeldvormend onderzoek. De longen worden in beeld gebracht door een röntgenfoto en een CT-scan.
  • Inspanningsonderzoek, ook wel looptest genoemd. Hier wordt tijdens of na inspanning gemeten of er benauwdheid optreedt.

De meest effectieve behandeling van longemfyseem is stoppen met roken. Stoppen met roken voorkomt dat een ontstekingsreactie in de longen uitbreidt. Daardoor gaan minder longblaasjes stuk. 

Als longblaasjes eenmaal kapot zijn, kunnen ze niet meer herstellen. Daarom kan de longfunctie bij longemfyseem niet meer verbeteren. De behandeling van longemfyseem richt zich op behandeling van verschijnselen van de ziekte.

Behandeling van longemfyseem

Medicijnen bij longemfyseem

Medicijnen bij longemfyseem zijn gericht op het behandelen van de klachten. Er zijn twee groepen medicijnen bij longemfyseem:

  • Luchtwegverwijders. Deze zorgen ervoor dat de spiertjes in je luchtwegen verslappen, waardoor je meer lucht krijgt en minder kortademig bent.
  • Ontstekingsremmers. Deze beschermen de luchtwegen tegen ontstekingen.
  • Antibiotica. Bij een acute infectie zal er een behandeling met antibiotica nodig zijn. De afweerreactie van het lichaam bij een infectie zal nog meer schade veroorzaken in de longen. 
  • Griepprik. Een griepvaccinatie wordt standaard aangeboden bij patiënten met COPD omdat bij griep ook afweerreacties in het lichaam op gang komen. Dit is bij longpatiënten niet wenselijk.

Overige behandelingen van longemfyseem 

Andere behandelmethoden gericht op behoudt van een goede longfunctie zijn:

  • Longrevalidatie. Revalidatie is een misleidend woord in deze context. Het suggereert dat het helpt bij het herstellen van de longfunctie. Longrevalidatie is erop gericht om te leren omgaan met de gevolgen van longemfyseem.
  • Zuurstoftherapie. Bij een tekort aan zuurstof, kan zuurstoftherapie nodig zijn. Soms blijft het zuurstoftekort aanhouden en heb je thuis continu zuurstoftherapie nodig.
  • Behandeling in het ziekenhuis. Soms zijn er momenten van opvlamming van de ziekte. Vaak is er dan een griep of ontsteking in het lichaam waardoor ook de ontstekingsreactie in de longen verergert. Daarmee nemen de klachten ook toe en kan een ziekenhuisopname nodig zijn.
  • Aanpassen van leefstijl. Denk hierbij aan conditie verbeteren onder begeleiding van een fysiotherapeut of het aanpassen van eetgewoontes onder begeleiding van een diëtist.

Medicijnen bij longemfyseem

Medicijnen bij longemfyseem zijn gericht op het behandelen van de klachten. Er zijn twee groepen medicijnen bij longemfyseem:

  • Luchtwegverwijders. Deze zorgen ervoor dat de spiertjes in je luchtwegen verslappen, waardoor je meer lucht krijgt en minder kortademig bent.
  • Ontstekingsremmers. Deze beschermen de luchtwegen tegen ontstekingen.
  • Antibiotica. Bij een acute infectie zal er een behandeling met antibiotica nodig zijn. De afweerreactie van het lichaam bij een infectie zal nog meer schade veroorzaken in de longen. 
  • Griepprik. Een griepvaccinatie wordt standaard aangeboden bij patiënten met COPD omdat bij griep ook afweerreacties in het lichaam op gang komen. Dit is bij longpatiënten niet wenselijk.

Overige behandelingen van longemfyseem 

Andere behandelmethoden gericht op behoudt van een goede longfunctie zijn:

  • Longrevalidatie. Revalidatie is een misleidend woord in deze context. Het suggereert dat het helpt bij het herstellen van de longfunctie. Longrevalidatie is erop gericht om te leren omgaan met de gevolgen van longemfyseem.
  • Zuurstoftherapie. Bij een tekort aan zuurstof, kan zuurstoftherapie nodig zijn. Soms blijft het zuurstoftekort aanhouden en heb je thuis continu zuurstoftherapie nodig.
  • Behandeling in het ziekenhuis. Soms zijn er momenten van opvlamming van de ziekte. Vaak is er dan een griep of ontsteking in het lichaam waardoor ook de ontstekingsreactie in de longen verergert. Daarmee nemen de klachten ook toe en kan een ziekenhuisopname nodig zijn.
  • Aanpassen van leefstijl. Denk hierbij aan conditie verbeteren onder begeleiding van een fysiotherapeut of het aanpassen van eetgewoontes onder begeleiding van een diëtist.

Pagina laatst aangepast op 15-03-2023

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Deze informatie is gecontroleerd door:

Vond je deze informatie nuttig?

4.6 uit 5 - 88 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -